De Watergeuzen

Anne Doedens en Jan Houter, 192 pag. 2018

Dit boek gaat over de watergeuzen. De vrijbuiters, avonturiers en piraten uit de begintijd van onze nationale onafhankelijkheidsstrijd. Zij, die vanaf de eerste jaren van de Tachtigjarige oorlog in dienst van Willem van Oranje opereerden.

De Watergeuzen gaat ook over hun operatieterrein, de zee, een vooral: het gebied dat we nu de Wadden noemen. Doedens en Houter deden onderzoek in archieven in binnen- en buitenland. Ze kwamen veel ongebruikt archiefmateriaal tegen. Zij beschrijven wie de watergeuzen waren. Maar ook: wat over het hoofd werd gezien: de grote schade op wat nu de Waddenzee heet. Op het Marsdiep en het Vlie. Op en bij de eilanden Vlieland, Texel en Terschelling en Ameland. Via dat gebied voeren de graanschepen uit de Oostzee binnen, daar werden ze prijs gemaakt. Daar plunderden en roofden de geuzen, daar hadden zij – zoals in het geval van Vlieland – hun basis en werd een bloedige strijd gestreden.

Bij watergeuzen denkt iedereen natuurlijk aan Den Briel, maar het beeld is groter en completer: in de Noordelijke zeegaten, op de Waddeneilanden en de Zuiderzee werden ingrijpende aanslagen gepleegd. Alva en zijn mensen onderschatten onterecht het gevaar juist vanuit die hoek.
In het complete verhaal van de vele gewelddadige acties van de watergeuzen en hun tegenstanders mag het voorgaande niet gemist worden. In dit boek worden die acties gereconstrueerd. De tegenstanders van de geuzen en Willem van Oranje, de Spaanse koning en zijn aanhangers, werden daardoor zwaar getroffen. Bij geuzenoperaties werd geld buit gemaakt, waarmee Oranje’s troepen werden betaald. Op het Vlie werden de graanschepen tegengehouden die het Spaansgezinde Amsterdam moesten voeden. Maar het oostelijke dorp op Vlieland werd weer door de Spanjaarden plat gebrand. Het onderzoek van Doedens en Houter brengt deze Vergeten Geschiedenis in beeld.